Już od pierwszego dnia nauki w nowej szkole, czy w trakcie wykonywania nowej pracy zapewne poznałaś, co to stres. Obce miejsce, nowi nieznani ludzie i obawy związane z tym, jak sobie z tym wszystkim poradzić wzbudzają duży stres. Ale stres nie mija w miarę upływu czasu – towarzyszy nam ze zmiennym natężeniem przez cały okres życia. Jak reagujemy w sytuacjach stresowych? Co zrobić w szkole, w pracy żeby ,,stres nas nie zjadł”? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w tym tekście.
Moje rozumienie stresu.
Definicji stresu jest tak wiele, jak przyczyn, które go wywołują. Najczęściej jednak pod pojęciem ,,stresu” rozumiemy brak równowagi pomiędzy naszymi ludzkimi możliwościami, a wymogami, jakie stawiają przed nami inni ludzie, lub konkretne sytuacje, które stają się naszym udziałem. Z punktu widzenia fizjologii stres jest związany z wydzielaniem hormonu stresu (adrenaliny, kortyzolu i innych substancji) do krwi, co ma podstawowy wpływ na funkcjonowanie naszego ciała (zwiększone tętno, ciśnienie krwi, spadek odporności immunologicznej, zwiększona krzepliwość krwi czy potliwość). Aby nauczyć się radzić sobie ze stresem, trzeba najpierw trochę ,,oswoić” tę ,,bestię” – w myśl zasady, że nie boimy się czegoś, co dobrze poznaliśmy. W tym celu spróbuj odpowiedzieć na następujące pytania, a dowiesz się, jakie jest twoje rozumienie stresu:
- Z czym najczęściej kojarzy ci się stres?
- Co wywołuje u ciebie stres?
- W jakich sytuacjach stresujesz się najczęściej?
- Jak reagujesz sytuacjach stresowych?
Oczywiście samo udzielenie odpowiedzi na te pytania nie sprawi, że poczujesz się bezpieczniej i zapomnisz, co to znaczy być zestresowanym. Ale kluczem do walki ze stresem jest uświadomienie sobie, jak go indywidualnie rozumiemy i co zwykle sprawia, że przez niego czujemy się niezbyt bezpiecznie i komfortowo.
Trzy typy reakcji na stres.
Zapewne ile ludzi, tyle jest sposobów reakcji na stres i metod radzenia sobie z nim. Psychologowie wyróżniają jednak trzy podstawowe typy reakcji na stres:
- Dystres – jest reakcją naszego organizmu na zagrożenie, utrudnienie lub niemożność realizacji ważnych celów i zadań człowieka. Pojawia się w momencie zadziałania bodźca, czyli stresora. Jest to niewątpliwie stres szkodliwy, taki, który zaczyna szkodzić naszemu zdrowiu, samopoczuciu lub choćby tylko wydajności w nauce, czy codziennych działaniach;
- Eustres – jest to stres pozytywnie mobilizujący nas do działania. Można powiedzieć, że jest to stres przyjemny i lekki, zwykle krótkotrwały, jaki towarzyszy nam na przykład przed klasówką, albo wystąpieniem na zebraniu w pracy;
- Neustres – to bodziec stresowy neutralny w działaniu dla danej osoby, chociaż dla innych bywa on eustresowy lub dystresowy. I tak na przykład dla kogoś, kto lubi recytować poezję lub śpiewać wystąpienie na szkolnej uroczystości może być przyjemne, dla kogoś innego, kto nie ma tego typu zdolności to samo działanie może być bardzo stresujące. Z kolei dla osoby, która wprawdzie dobrze śpiewa i recytuje, ale nie lubi publicznych wystąpień taka sytuacja w szkole po prostu nie będzie wzbudzać większych emocji.
Sposoby walki ze stresem w konkretnych sytuacjach.
Szkoła i praca jest z natury bardzo stresogenna. Ponieważ nigdy nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jakie sytuacje mogą wywołać w nas stres, trudno podać uniwersalne wskazówki radzenia sobie z nim w konkretnych sytuacjach. Poniżej znajdziesz jednak kilka sposobów, które można stosować samemu i które skutecznie przeciwdziałają powstawaniu stresów lub pozwalają zmniejszyć jego negatywne konsekwencje na twój organizm:
- staraj się dobrze odżywiać i w miarę możliwości jadać posiłki w regularnych odstępach czasu;
- rób częste przerwy w nauce w domu (około 10-15 minut przerwy po 45 minutach nauki);
- bądź dobrze przygotowany do lekcji, przychodź punktualnie do pracy, a unikniesz wielu sytuacji stresowych;
- jeśli uprawiasz jakiś sport, nie przerywaj treningów z powodu szkoły, czy obowiązków zawodowych;
- jeśli ćwiczysz rzadko, zapisz się na basen, siłownię lub zrób sobie od czasu dłuższy spacer, aby aktywnie odpocząć;
- gdy odczuwasz stres: oddychaj głęboko lub postaraj się choć na chwilę zmienić otoczenie – np. po trudnym dniu w szkole lub pracy idź z psem na spacer do lasu, albo wybierz się z przyjaciółmi do kina;
- staraj się wiązać ze szkołą bądź pracą jakieś pozytywne emocje – np. weź ze sobą ulubiony długopis, naszykuj sobie na drugie śniadanie kanapkę z tym , co najlepiej lubisz;
- stosuj metodę ,,małych nagród” – np. obiecaj sobie, że po zaliczeniu klasówki z matmy kupisz sobie lody, albo obejrzysz film, na który wcześniej nie miałeś czasu;
- pozwól sobie popełniać błędy – każdy z nas może mieć słabszy dzień w szkole czy w pracy.
Foto: Pixabay.com
